Co jest piętą achillesową komputerów PC – zarówno stacjonarnych jaki i laptopów – z zainstalowanym systemem WINDOWS ?. Każdy użytkownik odpowie bez wahania: długi czas uruchamiania komputera. WINDOWS na nowym komputerze uruchamia się zazwyczaj powyżej minuty. Gdy trochę popracujemy na takim komputerze, zainstalujemy trochę dodatkowego oprogramowania, to start WINDOWS-a jest wydłuża się znacznie. Tak długi czas startu systemu jest nie do przyjęcia dla większości użytkowników. Pewnym rozwiązaniem jest … ponowna reinstalacja systemu operacyjnego – ale to pomoże na krótko. Dlatego też trzeba zastosować inne rozwiązanie. Trzeba zamontować ultraszybki dysk SSD. Jak to w praktyce zrobić ?
Wymiana dysku na SSD pociąga za sobą konieczność reinstalacji systemu operacyjnego. Jeśli mamy dysk instalacyjny do WINDOWS-a to w zasadzie nie ma problemu. Problem zaczyna się gdy nie mamy płytki instalacyjnej. A od kilku lat producenci laptopów i komputerów stacjonarnych nie dołączają płytek instalacyjnych do systemu operacyjnego. O ile w sprzęcie wyposażonym w WINDOWS 7 zazwyczaj dodawane było oprogramowanie do przygotowania płyt instalacyjnych, to w laptopach z WINDOWS-em 8 takiego oprogramowania nie ma. Oprogramowania dołączane do komputerów z WINDOWS-em 8 pozwala jedynie na zrobienie kopii danych, ale z tej kopii nie uda się zainstalować WINDOWS-a na nowym dysku twardym.
Kupując dysk SSD z „wyższej półki” można być spokojnym, gdyż do dysku dołączane jest odpowiednie oprogramowanie do klonowania dysków. Jest to oprogramowanie stworzone specjalnie do tego celu przez producenta dysku. Jeśli jednak do dysku nie dołączane jest takie oprogramowanie to pojawia się duży problem, z którym użytkownik nie będzie w stanie sobie sam poradzić. Bo po pierwsze jak przegrać system operacyjny na nowy dysk, ale w ten sposób aby nowy dysk był bootowalny ? A po drugie jak sklonować dysk o dużej pojemności (standardowy dysk w laptopach to 500GB – 1TB) na dysk o małej pojemności (SSD mają małe pojemności 128BG-256GB) ?.
Za pomocą większości darmowych popularnych programów da się jedynie sklonować dyski z WINDOWS-em XP/7. Nie da się sklonować dysków z WINDOWS-a 8 tak, aby powstał dysk bootowalny. Dzieje się tak dlatego, że WINDOWS 8 instalowany jest na partycji GPT (GUID Partition Table). W starszych systemach operacyjnych były partycje MBR. Większość popularnych programów do klonowania „nie obsługuje’ partycji GPT. Ale dlaczego w komputerach z WINDOWS 8 zastosowano partycje GPT ?
Aby odpowiedzieć na to pytanie należy wcześniej trochę opowiedzieć o tablicach partycji. Tablica partycji to miejsce na dysku twardym, na którym zapisane są informacje opisujące podział dysku na partycje. W komputerach PC ta tablica umieszczana jest wraz z programem rozruchowym zwanym bootstrap-em (Boot loader) w pierwszym sektorze dysku. Bootstrap po załączeniu komputera ładowany jest do pamięci RAM a jego zadanie jest załadowanie systemu operacyjnego. Program rozruchowy jest bardzo prostym programem i zajmuje około 400 bajtów przestrzeni dyskowej. Dalej umieszczona jest tablica złożona z 4 rekordów po 16 bajtów każdy – to właśnie tablica partycji. Każdy rekord zawiera przede wszystkim adres początku i końca partycji. Jak można się domyśleć na dysku twardym można utworzyć maksymalnie cztery partycje podstawowe. Tak zbudowana jest tablica partycji MBR (Master Boot Record).
Tablica MBR jest wystarczająca do obsługi mniejszych dysków. Dla dużych dysków bądź macierzy dyskowych pojawia się problem tworzenia partycji o pojemności powyżej 2TB. Dlatego opracowano nowy standard zawierający dwupoziomową tabelę partycji, w którym pierwszy sektor tylko opisuje tabelę partycji, a sama tabela mieści się w sektorze drugim. W drugim sektorze jest 128 rekordów – pozwalających na opisanie max. 128 partycji po 18 EksaBajtów (czyli 18 milionów TB !!!) każdy. Jest to nowy standard, który stopniowo zastępuje MBR.
Aby w pełni wykorzystać z GPT musimy mieć komputer z UEFI. UEFI to następcą popularnego BIOS-u, podstawowego oprogramowania wejścia-wyjścia, pośredniczącego pomiędzy systemem operacyjnym a sprzętem.
UEFI został opracowany przez firmę Intel na potrzeby procesora serwerowego Itanium i miał pierwotnie nazwę EFI (Extensible Firmware Interface). Później znaczący producenci komputerów (DELL, IBM, HewlettPackard) i oprogramowania (Microsoft, Phoenix, Insyde) dopracowało wspólnie produkt i nazwano go UEFA (Unified EFA). UEFA zawiera ujednolicony interfejs programistyczny, który ułatwia opracowanie dodatkowego oprogramowania, które uruchamia się jeszcze przed uruchomieniem systemu operacyjnego. Dzięki temu z UEFI można zintegrować wiele dodatkowych funkcji np. program szyfrowania danych na dysku twardym. W UEFI zrezygnowano z niektórych przestarzałych technologii związanych z BIOS-e, na przykład wolnego tryby Real Mode (tryb rzeczywisty) pracy procesora.
UEFI z punktu widzenia użytkownika obsługiwany jest poprzez myszkę w odróżnieniu od BIOS-u obsługiwanego przy pomocy klawiatury. Ponadto UEFI pozwala na „nowy sposób instalacji” (secure boot) systemów operacyjnych, który w rezultacie zapewnia bardzo szybkie uruchamianie komputera. BIOS pracuje w trybie 16-bitowym, podczas UEFI w trybie 32-bit lub 64-bit a więc znacznie szybciej.
Reasumując abyśmy mogli cieszyć się szybkim i bezpiecznym rozruchem systemu operacyjnego, musimy mieć:
- komputer z płytą główną wyposażoną w UEFI,
- szybki dysk twardy SSD na którym zainstalujemy partycje system operacyjny w technologii GPT
Dobór wielkości dysku SSD, skopiowanie systemu operacyjnego z oryginalnego dysku na SSD oraz konfigurację komputera przeprowadzi nasz serwis. Przy umiejętnym skonfigurowaniu sprzętu i oprogramowanie osiągnięcie czasu rozruchu WINDOWS-a 8 na poziomie 10 sekund nie nastręcza specjalnych problemów. Dla większości użytkowników taki wyniki jest wystarczający. Usługę wykonujemy w ciągu 2 dni roboczych. Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty.
